Przetoka okołoodbytnicza u owczarka niemieckiego

HISTORIA CHOROBY

Od 4 miesięcy obserwowano bolesność okolicy odbytu u 8-letniego, niekastrowanego psa rasy owczarek niemiecki. Trzy miesiące wcześniej rozpoczęto leczenie przy pomocy hipoalergicznej diety, które trwało 8 tygodni, niestety bez znacznej różnicy w samopoczuciu psa. Pies był regularnie szczepiony oraz regularnie stosowano środki profilaktyczne przeciwko ektopasożytom.

OBJAWY KLINICZNE

Zmiany na skórze były ograniczone do okolicy okołoodbytowej. Charakteryzowały je małe, podłużne, ale głębokie owrzodzenia, obserwowano również hiperpigmentację skóry (Rycina 1).Zmiany były bolesne. Nie obserwowano objawów ogólnych.

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA

Podczas diagnostyki różnicowej brano pod uwagę nużycę, bakteryjne zapalenie podskórnej tkanki łącznej (związane np. z nużycą, niedoczynnością tarczycy, nadczynnością kory nadnerczy lub idiopatyczne) oraz przetokę okołoodbytniczą.

BADANIA DODATKOWE

Zeskrobiny skórne w kierunku pasożytów były ujemne. W preparatach odciskowych stwierdzono jedynie pojedyncze ziarniaki, makrofagi, limfocyty, komórki plazmatyczne oraz neutrofile, które nie były zdegenerowane. Wykonano badania w kierunku niedoczynności tarczycy (TSH) oraz nadczynności kory nadnerczy (test stymulacji ACTH), wyniki były w normie.

DIAGNOZA

Na podstawie historii choroby (rasa), objawów klinicznych (wrzody okolicy odbytu) oraz eliminacji innych przyczyn (nużycy, niedoczynności tarczycy, nadczynności kory nadnerczy, alergii pokarmowej) stwierdzono przetokę okołoodbytniczą.

LECZENIE

Ze względu na częste nawroty, rokowanie w przypadku przetoki okołoodbytniczej jest ostrożne. W takich przypadkach rozpatruje się kilka możliwości terapeutycznych. Zwykle stosuje się leczenie chirurgiczne (fistulektomię całkowitą), krioterapię lub laseroterapię. W ostatnich doniesieniach można znaleźć informacje o skutecznym leczeniu z wykorzystaniem immunosupresyjnych dawek glikokortykosteroidów, azatiopryny lub cyklosporyny, jednakże należy pamiętać, że leki te mogą indukować ogólnoustrojowe efekty uboczne. Tego typu terapię powinno się rozpocząć od miejscowego podania steroidów lub takrolimu.

W terapii opisywanego przypadku wykorzystano spray z aceponianem hydrokortyzonu (HCA). Wybrano ten lek ze względu na jego wysoką skuteczność jako miejscowego leku steroidowego działającego na skórę, przy jednoczesnym braku działania ogólnoustrojowego.

Przed rozpoczęciem terapii wygolono włosy znajdujące się w zmienionej okolicy a następnie przez 14 dni, raz dziennie stosowano preparat z HCA. Lek rozprowadzano na skórze przy pomocy wacika kosmetycznego (2 naciśnięcia pompki na wacik).

EWOLUCJA ZMIAN

Po 14 dniach zauważono znaczną poprawę, owrzodzenia zaczęły się goić. Terapię kontynuowano przez kolejne 14 dni, po których zmiany zostały całkowicie wyleczone (Rycina 2). W dalszym czasie stosowano preparat, ale co 2 dzień przez kolejne 2 tygodnie, a później co 3 dzień. Po 2 miesiącach terapii z HCA, zmiany skórne cofnęły się całkowicie. Zadecydowano o zakończeniu terapii. Podczas leczenia nie zaobserwowano skutków ubocznych (brak zauważalnej atrofii skóry, bólu po aplikacji leku lub ogólnoustrojowych skutków). Nawrót objawów nastąpił 4 miesiące później, w okolicy okołoodbytowej pojawił się 1 mały wrzód. Zastosowano wówczas spray z HCA codziennie, raz dziennie przez 14 dni i co 2 dzień przez kolejne 2 tygodnie.

KOMENTARZ

• Podczas leczenia zadecydowano o zastosowaniu jedynie terapii miejscowej ze względu na to, że przetoka okołoodbytnicza jest chorobą lokalną i nie wymaga ogólnoustrojowego leczenia.
• Stwierdzono szybką poprawę stanu klinicznego pacjenta (w ciągu 14 dni).
• Koszt terapii jest niższy w porównaniu do leków działających ogólnoustrojowo, takich jak cyklosporyna lub takrolimus.
• Spray z HCA jest doskonałą alternatywą dla leczenia przetoki okołooodbytniczej.