Artykuły naukowe
Czas czytania: 5 minut

Choroby noworodków

2021/04/12

Xavier Levy
lekarz weterynarii, dyplomowany członek Europejskiego Kolegium Rozrodu Zwierząt (ECAR) Klinika weterynaryjna, Centrum Rozrodu Zwierząt Mięsożernych Regionu Południowo-Zachodniego (CRECS) – 58 Bd Poumadères, 32600 Isle jourdain, www.vetrepro.fr

Większość chorób noworodków charakteryzuje się jednoczesnym występowaniem szeregu nieswoistych objawów prowadzących do rozwinięcia się zespołu słabego szczenięcia/kocięcia: osowiałość, płaczliwość, wychłodzenie, odwodnienie, brak odruchu ssania, wzdęcia itp. Natychmiastowe leczenie objawowe, niezależnie od rozpoznania etiologicznego, jest niezbędne, aby zapobiec szybkiej śmierci noworodka.

Niektóre choroby wrodzone muszą być diagnozowane możliwie jak najwcześniej, aby móc podjąć niezbędne działania: karmienie przy pomocy sondy w przypadku rozszczepu podniebienia, poszerzenie odbytu w przypadku atrezji odbytu (stadium 1 i 2), założenie opatrunku usztywniającego z żywicy w przypadku klatki piersiowej lejkowatej czy eutanazja w przypadku poważniejszych chorób.

Hipotermia jest wynikiem zbyt zimnego otoczenia, w którym przebywa noworodek, zdekompensowanej posocznicy, ciężkiej postaci hipoglikemii itp. Wraz z obniżaniem się temperatury ciała spowalnia się motoryka jelit, co prowadzi do ich niedrożności. Niedrożność jelit z kolei prowadzi do namnażania się bakterii, wzdęcia brzucha i posocznicy na skutek rozprzestrzenienia się bakterii w organizmie. Noworodek jest uznawany za hipotermicznego, jeśli jego temperatura ciała spada poniżej 35°C (1 tydzień), 36°C (7 do 21 dni), 37°C (> 21 dni). Objawy kliniczne przy temperaturze powyżej 31°C to niepokój, utrata apetytu, ciągły płacz (i odrzucenie przez matkę), przekrwienie błon śluzowych i chłodna skóra. Leczenie polega na powolnym dogrzewaniu noworodka (nie więcej niż 1°C/godzinę), utrzymywaniu odpowiedniego poziomu glukozy we krwi oraz hamowaniu namnażania się bakterii (w przypadku niedrożności jelit przez kilka lub kilkanaście godzin).

Ciężka postać hipoglikemii (stężenie glukozy w surowicy < 0,3-0,4 g/l) może prowadzić do hipotermii i śmierci. Głównymi objawami klinicznymi są: osowiałość, płacz, otępienie, drżenia, śpiączka, drgawki, itp. Głównymi przyczynami są: wygłodzenie, niedotlenienie, posocznica i zespolenie wrotno-oboczne. Leczenie polega na powolnym podawaniu dekstrozy doustnie (woda z cukrem na błony śluzowe) lub dożylnie/doszpikowo/dooodbytniczo (glukoza 5%: 1ml/25g/dzień).

Odwodnienie pojawia się u noworodków bardzo szybko. Podstawowym parametrem do rozpoznania i monitorowania odwodnienia są błony śluzowe i ciężar właściwy moczu (CWM): 5-7% (suche błony śluzowe, CWM > 1,017), 10% (bardzo suche błony śluzowe, CWM >>1,017, wyraźne zmniejszenie elastyczności skóry) i > 12% (zapaść krążeniowa). Najczęstsze przyczyny to: biegunka, zmniejszenie spożycia mleka, nieodpowiednie warunki środowiskowe (zbyt niska higrometria << 50%). W przypadku umiarkowanego odwodnienia (< 10%) skuteczna jest droga nawadniania podskórna (NaCl 0,9%). W przypadku ciężkiego odwodnienia zalecana jest droga dożylna, doszpikowa lub dootrzewnowa. Należy uważać, aby nie doszło do przeciążenia stanu homeostazy organizmu: 1 ml/30 g podskórnie, 4-6 ml/kg/h dożylnie/doszpikowo.

Posocznica noworodków jest jedną z głównych przyczyn zespołu słabego szczenięcia/kocięcia i zbiorowej śmierci miotu (całkowitej lub częściowej) w ciągu 1 do 5 dni. Czynniki bakteryjne występują powszechne i często bezobjawowo u matki (E. coli, Enterobacter, Staphylococcus, Streptococcus spp. Bordetella bronchoseptica, Myocoplasma). Posocznica wirusowa jest najczęściej wywoływana przez CPV-1, herpeswirus, i CPV-2. Należy poszukiwać przyczyn towarzyszących: zapalenie macicy, zapalenie gruczołu mlekowego, głębokie ropne zapalenie skóry, zapalenie dziąseł i jamy ustnej, biegunka, niewłaściwa higiena miejscowa. Leczenie polega na pozajelitowym stosowaniu antybiotyków (podskórnie, dożylnie, doszpikowo itp.), ponieważ droga doustna jest często nieskuteczna (zatrzymany pasaż jelitowy) i/lub wywołuje zapalenie jelit z powodu dysbiozy.